Çocuklarda Ön Çapraz Bağ Yırtığı

Günümüzde çocukların daha erken yaşlarda artan oranda spora başlaması ile ön çapraz bağ yırtığı sıklığı çocuklarda artmaktadır. Çocuklarda ön çapraz bağ yaralanması sıklığı tüm toplumda görülen yaralanmaların %2-3 ü kadardır ve gün geçtikçe bu oran artmaktadır. Çocuklarda ön çapraz bağ yırtığı erkek çocuklarda daha fazla görülmektedir.

Ön çapraz bağ yırtığı oluş mekanizması:

Çocuklarda görülen ön çapraz bağ yırtığının oluş şekli erişkinlerdeki ile aynıdır. En sık sıçramalı sporlarda yere düşerken ters basma sonrası dizde burkulma ile ön çapraz bağ yırtığı oluşurken,  dize gelen ileri dereceli her türlü zorlayıcı kuvvette ön çapraz bağ yırtığı yapabilmektedir.

Ön Çapraz bağ yırtığı bulguları:

Ön çapraz bağ yırtığı iki şekilde hekime gelir.

Birincisi akut dönem: Yaralanmadan hemen sonra hekime geldiğinde Dizde şişlik şiddetli ağrı ve eklem içi kanama saptanır, hasta dizinden kopma sesi geldiğini ifade edebilir.

İkincisi kronik dönem: Yaralanmadan aylar veya yıllar sonra dizde boşalma ve güvensizlik şikayeti ile doktora gelir.

Çocuk ön çapraz bağ yaralanmaları 2 türlü oluşur. Birincisinde sadece ön çapraz bağın koptuğu yaralanmalar, ikincisinde ise ön çapraz bağın yapıştığı kemiğin kopması sonrası oluşan yaralanmalardır.

Ön çapraz bağ yırtığının tanısı:

Muayene ile tanı konabilir. Ön çapraz bağ için özel testler vardır. Bu testlerin pozitif olması tanıyı koydurur ancak muayene ile kırık olup olmadığı anlaşılamaz. Direk çekilecek diz röntgeninde kemik kırığı olup olmadığı değerlendirilebilir, ayrıca çocuklarda bulunan büyüme kıkırdağının durumu hakkında da röntgen bilgi verir. Ancak MR mutlaka çekilmelidir. MR eklem içindeki bağın durumunu en net gösteren tetkik olmanın yanında başka yapılarda da eşlik eden yaralanma olup olmadığını ayırmayı sağlar. Ön çapraz bağ yırtığı ile birlikte %30-50 oranında eşlik eden menisküs yırtığı da vardır.

Çocuklarda Ön çapraz bağ yırtığının tedavisi
Ön çapraz bağ yırtığı saptandığında tedavi edilmediği takdirde tekrarlayan boşalmalar sonrası menisküs yırtığı oluşma riski fazladır. Bu nedenle ön çapraz bağ tamiri yapılmalıdır. Ancak çocuklarda erişkinlerden farklı olarak büyüme kıkırdağı henüz kapanmadığı için erken yaşta yapılacak ameliyatlar ile büyüme kıkırdağının erken kapanmasına yol açabileceği bunun da dizde büyüme kusuruna yol açabileceği belirtilmektedir. Bu durumda dizin egzersiz tedavileri ile güçlendirilerek çocuğu yaşı ilerleyene kadar dizde oluşabilecek ek yaralanmaları önlemek, sonrasında büyüme kıkırdağının kapanmasına yakın ise ön çapraz bağ tamirinin yapılması en doğru seçenektir. Ancak profesyonel sporcularda spora uzun süreli ara vermenin yaratacağı olumsuzluğun önüne geçmek için derhal ön çapraz bağ tamiri ameliyatı yapılabilir. Büyüme kıkırdağı açık olup büyüme potansiyeli devam eden çocuklarda ön çapraz bağ ameliyatı erişkinlerden farklı teknikler ile yapılmaktadır. Tekniğe uygun yapıldığında büyüme kusuru oluşmamaktadır.